Live webinar over businesscase circulair ambachtscentrum schot in de roos

Wat zijn de bepalende factoren voor de businesscase van een circulair ambachtscentrum? Die vraag stond centraal tijdens het eerste live webinar dat Modulo Milieustraten organiseerde. ‘Het onderwerp over de businesscase was een schot in de roos en voorzag duidelijk in een behoefte, zegt Michiel van Wickeren adviseur circulaire economie die het webinar presenteerde. ‘Daarom is een live webinar zeker voor herhaling vatbaar.’

>> Foto: de ruimte onder het verhoogde bordes biedt volop mogelijkheden om de circulaire functies van een circulair ambachtscentrum te realiseren, zoals circulaire ondernemers onder het Upcyclecentrum in Almere.

Goed doorwrochte businesscase essentieel

Afval maximaal scheiden en grondstoffen zo lang mogelijk in roulatie te houden, de kosten versus de opbrengsten van de circulaire functies en de optimale service aan inwoners als ze hun afval en grondstoffen komen brengen. Het zijn de belangrijkste pijlers onder de businesscase voor een circulair ambachtscentrum, vertelde Michiel tijdens het live webinar. ‘Gemeenten hoeven niet direct voor het hoogst haalbare te gaan, een circulair ambachtscentrum met alle functies, zoals een sorteerstraat, demontagehal, Repaircafé, kringloop, ruimte voor educatie en circulaire ondernemers, en een belevingscentrum waar voorbeelden te zien zijn van circulaire toepassingen van producten. Door een businesscase goed op te bouwen kan de gemeente starten met een milieustraat+ en die daarna gefaseerd uitbreiden tot een circulair centrum. Een goed onderbouwde businesscase is daarvoor essentieel. Dat geeft duidelijk de doelen, circulaire functies en kosten aan. Op basis daarvan kan worden besloten welke onderdelen als eerste worden gerealiseerd en hoe in stappen naar het beoogde eindplaatje toe kan worden gewerkt.’

Inventarisatie basis houtskoolschets

Het ‘bouwen’ van een businesscase begint met een inventarisatie, legde Michiel uit. ‘We kijken daarbij in de meest brede zin naar alle aspecten die bij de besluitvorming een rol spelen. Dat gaat om het aantal bezoekers, het aantal ingezamelde en gescheiden fracties, het acceptatiebeleid en de logistiek op het bordes. Maar ook de wensen met betrekking tot circulaire functies, zoals een sorteerstraat of demontagehal, en duurzaamheid van het gebouw, zoals zonnepanelen op het dak en een grijswatersysteem. Met deze gegevens als uitgangspunten maakt mijn collega, architect Ruben Merkx, een houtschoolschets. Daardoor gaat het ‘plaatje’ leven en kunnen beleidsmakers en -beslissers zich een voorstelling maken hoe een circulair ambachtscentrum er uit kan komen te zien. We merken in de praktijk dat dat belangrijk is. Mensen zien daardoor meer dan alleen cijfers en dat maakt ze enthousiast.’

Onderdelen investeringsraming apart inzichtelijk maken

De volgende stap bij het maken van een businesscase is het opstellen van een investeringsraming, zei Michiel tijdens het webinar. ‘Daarin zetten we onder elkaar wat de kosten zijn voor onder meer de milieustraat, de verschillende circulaire functies en klimaatbestendige voorzieningen. Ook is het een optie om de kosten voor een materialenpaspoort van Madaster mee te nemen. Met de investeringsraming kan vervolgens een exploitatiebegroting worden opgesteld met onder meer de kapitaallasten van de realisatie, de verwerkingsbaten en -lasten, de loonkosten en de huurinkomsten, bijvoorbeeld uit de werkplaats en winkel. Het exploitatie resultaat kan vervolgens eventueel worden gedeeld door het aantal huisaansluitingen binnen de gemeente om inzichtelijk te maken wat het circulair ambachtscentrum per aansluiting kost. We kiezen er bewust voor om de verschillende onderdelen apart goed inzichtelijk te maken zodat het circulair ambachtscentrum eventueel gefaseerd kan worden gerealiseerd. Daarbij betrekken we ook de ontwikkelingen die een rol spelen, zoals de prijs van grondstoffen die onder druk staat en de stijging van afvalverbrandingsbelasting. Bovendien zullen de Coronamaatregelen bij gemeenten tot budgetdruk leiden waardoor niet alle ambities in de komende jaren misschien even realistisch zijn.’

Breed draagvlak om circulair ambachtscentrum te realiseren

Michiel gaf tot slot de deelnemers aan het live webinar nog een belangrijke overweging mee. ‘Het circulair ambachtscentrum is niet haalbaar als het alleen vanuit de afvalstoffenheffing moet worden gefinancierd. Dat zou leiden tot een impopulaire verhoging van de jaarlijkse lasten voor inwoners. Het circulair ambachtscentrum is geen project van de afdeling afvalinzameling alleen, daarvoor biedt het teveel kansen voor het sociale en economische domein van de gemeente. De ideale situatie is als het circulaire ambachtscentrum door meerdere domeinen in de gemeente wordt gedragen. Als ook zij zich daarvoor actief inzetten, draagt dat bij aan de realisatie van het project.’