De Triodos Bank is het meest inspirerende praktijkvoorbeeld van natuurinclusief bouwen en ontwerpen. Net op de valreep van 2019 reikte Vogelbescherming Nederland en de Zoogdiervereniging de jaarlijkse award uit aan RAU Architecten. Het is de derde keer dit jaar dat het hoofdkantoor in Driebergen in de prijzen valt. Eerder al verkoos Architectenweb het gebouw tot ‘Kantoorgebouw van het jaar’ en werd het bij Cobouw het ‘Meest duurzame project’. Thomas Rau, grondlegger van het gelijknamige architectenbureau, heeft wereldwijd een voortrekkersrol op het gebied van circulair ontwerpen en bouwen. Hij stond onder meer aan de wieg van TurnToo dat bekend staat om baanbrekende innovaties als het Licht As A Service, ontwikkeld in samenwerking met Philips Lighting. Ook ontwikkelde hij samen met Modulo Milieustraten een leaseconcept voor circulaire milieustraten. Behalve dat is Rau initiator van Madaster, een databank voor materialen in gebouwen die de gebruikte grondstoffen en hun waarde vastlegt, ook van circulaire milieustraten.
>> Foto: het door RAU Architecten ontworpen hoofdkantoor van de Triodos Bank dat mede door de groene daken onderdeel is van de omliggende natuur (foto: RAU Architecten).
Ontwerp bepaald door vliegroutes vleermuizen
Het nieuwe hoofdkantoor van de Triodos Bank is gelegen op Landgoed De Reehorst in Driebergen. Het gebouw is een toonbeeld van circulariteit, is in de prijswinnende juryrapporten terug te lezen. De bijna volledige houten draagconstructie kan helemaal uit elkaar worden geschroefd. Daardoor kunnen de materialen na demontage opnieuw worden gebruikt. Ook de duurzaamheid van het gebouw was reden dat het meermalen in de prijzen viel. Zo is het kantoor energieneutraal en kan het energie opwekken door onder meer de toepassing van warmte- en koudeopslag, zonnepanelen en slimme bi-directionele laadpalen. Landgoed De Reehorst maakt deel uit van de ecologische hoofdstructuur en het Natuurnetwerk Nederland. Als compensatie voor de bouw heeft de Triodos Bank een aaneensluitend gebied aan het landgoed toegevoegd. Daardoor ontstaat nu een groene verbinding tussen de Utrechtse Heuvelrug en het Kromme Rijngebied. Het hoofdkantoor is onder meer door de groene daken één met de omliggende omgeving. De natuur is medebepalend geweest voor het ontwerp. Zo inspireerde de vliegroutes van de vleermuizen tot de afgeronde vormen en de situering van drie torens. Het laat volgens Vogelbescherming Nederland zien dat het relatief eenvoudig is om de bebouwde omgeving te vergroenen en de biodiversiteit in de steden te bevorderen.
Ook circulaire elementen tussen milieustraten uitwisselen
Een remontabele, houten ‘kathedraal’ die wereldwijd circulaire de toon zet. Zo omschrijft de website van RAU Architecten het hoofdkantoor van de Triodos Bank. Om dat mogelijk te maken waren 165.312 schroeven nodig. Het is volgens Rau dan ook geen gebouw meer, maar een bank. Een materialenbank. Daarom spreekt hij bij voorkeur niet meer over vastgoed, maar over losgoed. Om hergebruik mogelijk te maken zijn alle materialen, onderdelen, producten en informatie vastgelegd in Madaster, een databank voor vastgoedobjecten. Voorbeelden zijn de kwaliteit en herkomst van materialen, de mogelijkheid om producten te verplaatsen en hun locatie. De Madaster Circularity Indicator koppelt circulaire en financiële informatiestromen aan elkaar en is daarmee een graadmeter voor circulariteit. De overheid stimuleert het gebruik van materialenpaspoorten met een belastingvoordeel, onder meer via de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). Voorwaarde is dat het concept van een materialenpaspoort is geregistreerd in een online platform, zoals Madaster. Goede registratie is essentieel, zei directeur Ron van Ommeren nadat Modulo Milieustraten begin dit jaar partner was geworden van Madaster. ‘Daardoor is het eenvoudig om circulaire elementen uit te wisselen, ook tussen milieustraten. Als een gemeente dan een milieustraat wil uitbreiden, kunnen wij bijvoorbeeld zien of er elders elementen beschikbaar zijn voor hergebruik.’
Meer weten?
Lees dan ook: Modulo Milieustraten partner Madaster materialenpaspoort of kijk op de website van Madaster. U Kunt ook de video hieronder bekijken of het interview beluisteren dat Thomas Rau had met BNN Nieuwsradio.
Of volg het blog Care4Circulair op LinkedIn, Twitter, Facebook of Instagram en blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen.
