Een reuzenei van 14 meter lang en negen meter breed. Dat is het vogelobservatorium ‘Tij’ aan het Zeeuwse Haringvliet. Het natuurkunstwerk biedt een wijds uitzicht op de deltanatuur en de vogelrijkdom, waaronder een kolonie van duizenden grote sterns. Het ei van die vogel stond model voor het ontwerp van het Tij dat duurzaam is ontworpen door Thomas Rau Architecten in samenwerking met Ro&Ad Architecten. De houten eivormige constructie is ecologisch gebouwd en afgedekt met riet dat in de buurt is gesneden. Het vogelobservatorium voldoet daarmee volgens Thomas Rau aan alle uitgangspunten voor een duurzaam bouwwerk met circulaire potentie. ‘De natuur zelf heeft de vorm voortgebracht, als meester-architect. Een waar natuurkunstwerk!’
Ecologisch gebouw met circulaire potentie
Het ontwerp van het vogelobservatorium is uniek in de wereld. Blijkens de toelichting van Rau Architecten is het modulair gebouwd, helemaal demontabel en alle materialen zijn vastgelegd zodat ze in de toekomst opnieuw kunnen worden gebruikt. Alles is tijdelijk en daarom moet ook het Tij zonder verlies van waarde ooit uit elkaar kunnen worden gehaald, aldus Rau Architecten op de website. ‘Daarmee is het effect op het milieu en het ecosysteem minimaal, nu en in de toekomst.’ En dat is ook te zien. Het Tij lijkt op te gaan in het landschap. Dat komt onder meer omdat het observatorium nestelt in een landschappelijk ontworpen nest van riet, kastanjepalen en zand. Ook eindigt de rietbedekking vlak boven de hoogst mogelijke hoogwaterlijn. De eenwording met de omgeving is maximaal als bij hoog tij de onderkant van het reuzenei onder water komt te staan.
De naam ‘Tij’ is een knipoog naar het EI (’t ei), zoals veel mensen het vogelobservatorium zijn gaan noemen tijdens de bouw. En dat is niet zo gek ook, want het ontwerp is gebaseerd op het ei van de Grote Stern. De naam verwijst ook naar het tij, de wisseling van de waterstand bij eb en vloed.
Panoramisch uitzicht over de Haringvliet
Het vogelobservatorium ligt in de Scheelhoek, een natuurgebied dicht bij de Haringvlietdam bij Stellendam. Op meerdere eilanden foerageren en broeden onder meer steltlopers, zoals de Visdief en de Grote Stern, het icoon van dit gebied. Omdat het vogelobservatorium onderdeel is van het landschap, is het niet via een regulier wandelpad bereikbaar. Zonder de vogels te storen kom je via een geul van opgestapelde graszoden terecht in een tunnel met lichtopeningen van waaruit je door een groot luisteroor de natuur kunt horen. De tunnel is gemaakt van tweedehands steenschotten die zijn afgedekt met zand, een mogelijke broedplek voor steltlopers. De tunnel leidt naar het hart van het reuzenei. Vandaaruit is er een prachtig panoramisch uitzicht over de Haringvliet. Het observatorium is het eindpunt van een route waarlangs verschillende biotopen voor vogels zijn aangelegd. Het Tij en de route zijn onderdeel van het Droomfondsproject Haringvliet waarin zes natuurorganisaties werken aan een ambitieus plan om de natuur te herstellen nadat in 2018 de Haringvlietdam op een kier is gezet. Onderdeel van het plan zijn ook speciale plekken voor vogelobservatoria en uitkijkplekken. Het Tij is daar één van, een initiatief van Vogelbescherming Nederland en Natuurmonumenten.
Meer weten?
Bekijk dan de video’s hieronder of kijk op de website van Vogelbescherming Nederland. Het blog Care4Circulair besteedt regelmatig aandacht aan duurzaamheid en circulariiteit. Volg ons op LinkedIn, Twitter, Facebook of Instagram en blijf op de hoogte van de ontwikkelingen.
