Bedrijven en overheden die willen inzetten op circulaire materialen en producten worden beperkt door de huidige afvalwet- en regelgeving. Dit concludeert de Taskforce Herijking Afvalstoffen in haar rapport ‘Grondstof of afval’. Hoewel het Rijk het probleem erkent en al meerdere maatregelen heeft genomen om barrières te slechten, leidt dit nog steeds niet tot het gewenste resultaat, aldus de Taskforce die in het rapport aanbevelingen doet om belemmeringen voor een circulaire economie weg te nemen.

Decentrale overheden hebben geen stok achter de deur

De doelstelling die Nederland heeft om in 2050 volledig circulair te zijn, lijkt verder weg dan ooit. De transitie naar een circulaire economie loopt volgens het rapport zeker tien jaar achter op het proces van energietransitie. Voorzitter Winny Sorgdrager ziet bureaucratie en versnippering als belangrijke hindernissen, bericht Recycling Magazine. ‘Er zijn heel veel kleinschalige initiatieven. Als bedrijven innovatieve processen willen invoeren, is het heel lastig om een vergunning te krijgen voor experimenten’, zo stelt ze. Het feit dat vergunningverleners het begrip afval op verschillende manieren interpreteren is daar volgens haar debet aan. Omgevingsdiensten hebben ook niet altijd de juiste kennis. ‘Terwijl zij in het kringloopbeleid juist voortrekker zouden moeten zijn’, aldus Sorgdrager. Om de circulaire doelen te halen, moet er echt een doorbraak komen. Ze pleit daarom voor één centraal punt dat initiatieven coördineert en faciliteert. Het draagvlak is er. Er zijn veel initiatieven die bijdragen aan een circulaire economie. Als er niet snel vervolgstappen komen, vreest het Taskforce dat aandacht en animo verflauwen.

Afvalwetgeving laat ruimte voor interpretatie

Een belangrijke reden waarom de circulaire economie te traag op gang komt is de definitie van afval: ‘alle stoffen, preparaten of voorwerpen waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen’. Volgens de Taskforce is vooral het begrip ‘zich ontdoen’ niet voldoende concreet ingevuld. Hierdoor ontstaat er ruimte voor interpretatie over het moment waarop iemand zich van afval ontdoet. Dit komt omdat de vergunningverlening is gedecentraliseerd bij 12 provincies, 355 gemeenten en 29 omgevingsdiensten. Per regio kan daardoor anders op vergunningaanvragen worden beslist. Innovatieve ondernemers en startups ervaren dat als een rechtsongelijkheid. Dat weerhoudt ze ervan te investeren in circulaire initiatieven. De Taskforce concludeert in haar rapport verder ook dat het sluiten van materialenkringlopen de komende jaren nog ver weg is. Om stappen te zetten naar een circulaire economie moet – meer dan nu – de afvalwetgeving zijn toegespitst op het sluiten van kringlopen, aldus de Taskforce in de aanbevelingen.

Meer weten?

Lees dan ook: Afvalregelgeving als belemmering voor de circulaire economie of download hier het rapport en hier de bijlage.

Wilt u weten hoe de milieustraat bijdraagt aan de transitie naar een circulaire economie? Lees dan deze blogpost.

Wilt u meer weten over de circulaire economie en milieustraten? Kijk dan in de rubriek Circulair. Of volg het blog Care4Circulair op  LinkedIn, Twitter, Facebook of Instagram en blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen.